Η κατά τα τελευταία χρόνια ραγδαία αξιοποίηση από τους ιδιοκτήτες ακινήτων της μορφής της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτου μέσω ψηφιακής πλατφόρμας ( Airbnb, Booking κτλ ) στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού, έχει επηρεάσει την ελληνική οικονομία, έχει διχάσει την ελληνική κοινωνία και έχει θέσει πλείονα νομικά ζητήματα για τους δικηγόρους. Αυτά δε, οξύνονται από το γεγονός ότι ο νομοθέτης σιωπεί μέχρι στιγμής και απέχει από μία ουσιαστική διευθέτηση του ζητήματος, ενώ θα έλεγε κανείς ότι το έχει «αγγίξει» μόνο από φορολογική άποψη μέσω του άρθρου 111 του Νόμου 4446/2016.
Το εν λογω άρθρο επιβάλλει υποχρέωση στον διαχειριστή / εκμισθωτή ακινήτου για εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής που τηρείται στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) του κάθε χώρου που ενοικιάζει, με ποινή προστίμου 5.000€.
Από νομική άποψη, ενδιαφέρον έχει το ερώτημα που ανακύπτει εάν η περίπτωση της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων μέσω ψηφιακής πλατφόρμας αποτελεί ενδιάμεση μορφή εκμετάλλευσης ή αν στην πραγματικότητα πρόκειται για μια συγκεκαλυμμένη μορφή τουριστικής δραστηριότητας.
Επίσης ανακύπτει το ζήτημα εάν η μορφή αυτή εκμετάλλευσης ακινήτων εντός του αστικού περιβάλλοντος των πόλεων και ιδίως μέσα σε πολυκατοικίες ή συγκροτήματα που χρησιμοποιουνται για οικίες ή για γραφεία – χώρους εργασίας, είναι κατά την καλή πίστη συμβατή με τους όρους των κανονισμών ρύθμισης των σχέσεων των συνιδιοκτητών ή εάν οι όροι αυτοί χρήζουν ερμηνείας με βάση τους γενικούς κανόνες ερμηνείας των δικαιοπραξιών.
Επιπλέον, ένα επόμενο ζήτημα είναι εάν και σε τί βαθμό αυτή η δραστηριότητα, η οποία συνυπάρχει παράλληλα προς τις λοιπές «επισήμως» τουριστικές δραστηριότητες που ασκούνται από τις νόμιμα αδειοδοτούμενες τουριστικές επιχειρήσεις, συνιστά εν τοις πράγμασι μία μορφή αθέμιτου ανταγωνισμού εις βάρος των τελευταίων.
Τα νομικά ζητήματα αυτά αναδύονται το τελευταίο διάστημα και μέσα από τις ελάχιστες μέχρι στιγμής αποφάσεις των δικαστηρίων με χαρακτηριστική την πλέον πρόσφατη 2513/2022 ΜονΠρωτΘεσ η οποία ανέδειξε εκτενώς τις αρνητικές και επιβλαβείς για τους λοιπούς συνιδιοκτήτες του συγκροτήματος κατοικιών συνέπειες της εκμετάλλευσης της μίας κατοικίας για τουριστικούς επαγγελματικούς λόγους.
Στον αντίποδα της μη διατάραξης της «ειρήνης» και μη όχλησης των γειτόνων, βρίσκεται η ανάγκη προστασίας του θεμελειώδους δικαιώματος της ιδιοκτησίας όπως αυτό διατυπώνεται στην ΕΣΔΑ, το Σύνταγμα και πλειάδεα νομοθετημάτων, καθώς εάν δεχόμασταν μία ολοσχερή αποστέρηση της δυνατότητας αξιοποίησής της, δεδομένων και των συνθηκών της σύγχρονης οικονομίας, αυτό θα οδηγούσε μάλλον σε μία άδικη αντιμετώπιση των ιδιοκτητών ακίνητης περιουσίας, με καταφανή καταστρατήγηση των δικαιωμάτων τους, ενώ παράλληλα θα πληττόταν και η ίδια η οικονομία και ο τουρισμός.
Τα ζητήματα αυτά πρόκειται να απασχολήσουν τα δικαστήρια το επόμενο διάστημα και γι’αυτό κρίνεται απαραίτητο ο νομοθέτης να προβεί σε ουσιαστικές ρυθμίσεις επί του ζητήματος και όχι μία «χολή» αντιμετώπισή τους ως μία ακόμη φορολογική απλώς ρύθμιση.
Δικηγόρος
