Άρθρα, Τα νέα μας

Τα δικαιώματα των ανάπηρων τέκνων στη σύνταξη

Ενώπιον της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου το ζήτημα του ποσοστού της συντάξεως που δικαιούνται τα άγαμα, ανάπηρα ορφανά τέκνα.

Με πρόσφατη απόφαση του Πέμπτου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου υπόθεση της εταιρείας μας σχετική με το ποσοστό που δικαιούνται τα άγαμα και ανίκανα προς κάθε βιοποριστική εργασία τέκνα στη σύνταξη του αποβιώσαντος γονέα τους.

Με το ν. 4387/2016 προσδιορίστηκε το ποσοστό αυτό σε 25%. Όπως υποστηρίξαμε ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η επίμαχη διάταξη παραβιάζει μία σειρά συνταγματικών διατάξεων, το άρθρο 1 της Σύμβασης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες, καθώς και το ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο, γεγονός το οποίο έγινε δεκτό από το τμήμα του δικαστηρίου και παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια για κρίση.

Πιο συγκεκριμένα, προβάλαμε ότι το ποσοστό 25% που έχει οριστεί για τα άγαμα, ανάπηρα και ορφανά τέκνα, αναγνωρίζεται και για τα άγαμα ανήλικα ή σπουδάζοντα υγιή τέκνα. Ωστόσο, τα ανίκανα προς εργασία τέκνα, στα οποία περιλαμβάνονται και τα τέκνα με βαριά αναπηρία τελούν υπό σαφώς διαφορετικές συνθήκες σε σχέση με τα υγιή και ικανά προς εργασία σπουδάζοντα τέκνα, δεδομένου ότι η φοιτητική ιδιότητα δεν καθιστά αυτά ανίκανα για άσκηση οποιουδήποτε βιοποριστικού επαγγέλματος. Επομένως, η ενιαία αντιμετώπισή τους από το νομοθέτη παραβιάζει τη συνταγματική αρχή της ισότητας. Τούτο διότι τα ανάπηρα τέκνα έχουν ανάγκη ειδικής προστασίας, καθώς επιβαρύνονται με επιπλέον έξοδα για την κάλυψη των αυξημένων – κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας λόγω της ανικανότητάς τους – δαπανών υγειονομικής περίθαλψης και φροντίδας. Ως εκ τούτου με την επίμαχη διάταξη παραβιάζονται οι προστατευτικές για τα άτομα με αναπηρία διατάξεις των άρθρων 21 παρ. 2, 3 και 6 του Συντάγματος, οι οποίες αποτελούν ειδικότερη έκφανση της αρχής του κοινωνικού κράτους δικαίου.

Μάλιστα, ο νομοθέτης με τη μεταγενέστερη διάταξη του άρθρου 119 του νόμου 5078/2023 διαπίστωσε ότι πρέπει να παρασχεθεί πλήρης προστασία στον ανάπηρο σύζυγο του αποβιώσαντος και ως εκ τούτου ανέτρεψε το ως άνω προγενέστερο καθεστώς και προέβη σε νέα ρύθμιση μεριμνώντας για τον ανάπηρο σύζυγο αποβιώσαντος και χορηγώντας του ποσοστό 100% της συντάξεως του αποβιώσαντος συζύγου. Ωστόσο, δεν προέβη σε αντίστοιχη ρύθμιση για το ανάπηρο τέκνο, του οποίου ο έτερος γονέας δεν λαμβάνει σύνταξη και δεν διαθέτει άλλα εισοδήματα για να το στηρίξει οικονομικά, γεγονός το οποίο αποτελεί νομοθετικό κενό, το οποίο πρέπει να καλυφθεί κατ’ αναλογική εφαρμογή της ανωτέρω διατάξεως και στο ανάπηρο τέκνο-μοναδικό δικαιούχο της συντάξεως του αποβιώσαντος.

Το εν λόγω νομοθετικό ζήτημα ετέθη για πρώτη φορά στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου αποτελώντας πρωτοπορία της δικηγορικής μας εταιρείας.